جراحی بسته ستون فقرات، به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین شیوه‌های درمانی در حوزه ارتوپدی و مغز و اعصاب، تحولی بزرگ در درمان مشکلات دیسک و مهره‌ها به وجود آورده است. این روش که به جراحی کمتهاجمی نیز شناخته می‌شود، به خاطر کاهش درد، کوتاهتر شدن دوره نقاهت و کاهش خطر عوارض جانبی، به ویژه در بیماران جوان، به شدت مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، این نوع جراحی هم مانند هر روش درمانی دیگری، خطرات و محدودیت‌هایی دارد که باید به دقت بررسی شوند.
✅تایید شده توسط دکتر امین کامرانی راد
فهرست محتوا
مقایسه جراحی کم تهاجمی ستون فقرات با جراحی باز
جراحی کمتهاجمی یکی از دستاوردهای شگفت‌انگیز در درمان مشکلات ستون فقرات به شمار می‌رود. در این روش، جراح با بهره‌گیری از ابزارهای خاص و تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته، برش‌های کوچکی (معمولاً چند میلی‌متری) ایجاد می‌کند تا به ناحیه مورد نظر دسترسی پیدا کند.
هدف این تکنیک، کاهش آسیب به عضلات، رباط‌ها و بافت‌های سالم اطراف ستون فقرات است. این نوع جراحی می‌تواند شامل اقداماتی مانند برداشت دیسک، رفع تنگی کانال نخاعی یا حتی تثبیت مهره‌ها باشد؛ اما معمولاً برای مشکلات خفیف تا متوسط یا بیمارانی که به درمان‌های وسیع‌تری نیاز ندارند، مناسب است.
Closed spine surgeries include endoscopic lumbar herniated disc surgeries, thoracoscopic back herniated disc surgeries, and endovascular treatments for vascular diseases such as spinal cord arteriovenous malformations performed through the groin. In addition, a pain pacemaker can be applied to the spinal cord via the closed route
جراحی‌های بسته ستون فقرات شامل جراحی‌های آندوسکوپی فتق دیسک کمر، جراحی‌های توراکوسکوپی فتق دیسک کمر و درمان‌های اندوواسکولار برای بیماری‌های عروقی مانند ناهنجاری‌های شریانی وریدی نخاع است که از طریق کشاله ران انجام می‌شود. علاوه بر این، می‌توان از طریق مسیر بسته، یک ضربان‌ساز درد را به نخاع وصل کرد.
جراحی باز ستون فقرات، قدیمی‌ترین روش برای درمان مشکلات نخاعی و دیسک به حساب می‌آید. در این روش، جراح با ایجاد برش وسیع در ناحیه آسیب‌دیده، به طور مستقیم به استخوان‌ها و دیسک‌های آسیب‌دیده دسترسی پیدا می‌کند. این رویکرد به جراح این امکان را می‌دهد که آناتومی ستون فقرات را به دقت مشاهده و بررسی کند و اصلاحات لازم را با دقت بالا انجام دهد.
این روش معمولا زمانی انتخاب می‌شود که آسیب‌ها یا ناهنجاری‌ها پیچیده باشند؛ مانند وجود تومور، شکستگی یا جابجایی شدید مهره‌ها. همچنین در مواردی که نیاز به تثبیت گسترده ستون فقرات وجود دارد، جراحی باز گزینه بهتری است. امروزه حتی عمل های پیشرفته تری مانند سلول درمانی ستون فقرات معرفی شده اند تا با عوارض کمتر و دوره نقاهت کوتاه تر، بیمار زودتر به زندگی بازگردد.
| ویژگی‌ها | جراحی باز | جراحی کمتهاجمی |
|---|---|---|
| میزان برش | بزرگ و گسترده | کوچک (چند میلی‌متری) |
| دوره نقاهت | طولانی (چند ماه) | کوتاه (چند هفته) |
| میزان درد پس از عمل | بیشتر | کمتر |
| عوارض پس از عمل | بالاتر (عفونت، خونریزی) | کمتر |
| جای اسکار | قابل توجه | کوچک و محدود |
| موارد کاربرد | مشکلات پیچیده و شدید | مشکلات خفیف تا متوسط |
| هزینه | کمتر | گاهی بیشتر (به‌دلیل تکنولوژی) |
| مدت بستری | بیشتر | کمتر |
شایع‌ترین مشکلات دیسک و مهره
مشکلات دیسک و مهره‌ها یکی از رایج‌ترین دلایل دردهای ستون فقرات به شمار می‌روند و میتوانند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد بگذارند. این مشکلات معمولا به دلیل فشار زیاد، آسیب‌های فیزیکی، یا افزایش سن به وجود می‌آیند. اگر این سوال فکر شما را درگیر کرده که مشکلات رایج ستون فقرات کدامند؟، در ادامه، به بررسی انواع مشکلات دیسک و مهره‌ها خواهیم پرداخت:
فتق دیسک (هرنی دیسک)
فتق دیسک یکی از شایع‌ترین دلایل دردهای ستون فقرات است، به‌ویژه در افراد جوان و میانسال. این مشکل زمانی به وجود می‌آید که لایه بیرونی دیسک بین‌مهره‌ای ضعیف یا پاره می‌شود و ماده ژله‌ای درون آن به بیرون می‌ریزد. این بیرون‌زدگی می‌تواند به ریشه‌های عصبی فشار بیاورد و باعث ایجاد درد تیرکشنده، بی‌حسی یا گزگز در ناحیه کمر، گردن و حتی اندام‌های تحتانی یا فوقانی شود.
بسیاری از افرادی که به این مشکل دچار هستند، هنگام نشستن طولانی، عطسه یا بلند کردن اجسام سنگین، دردشان تشدید می‌شود و در موارد شدیدتر ممکن است با مشکلات حرکتی یا اختلالات حسی مواجه شوند.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی بیشتر در افراد مسن مشاهده می‌شود و به دلیل باریک شدن مسیر عبور نخاع و ریشه‌های عصبی ایجاد می‌گردد. عواملی مانند ساییدگی و آرتروز مهره‌ها، رشد بیش از حد رباط‌ها یا بیرون‌زدگی دیسک میتوانند فضای کانال نخاعی را کاهش دهند. افرادی که به این مشکل دچار هستند معمولاً هنگام راه رفتن احساس درد یا سنگینی در پاها می‌کنند و برای کاهش درد، ناچارند خم شوند یا استراحت کنند.
ضعف، بی‌حسی و احساس خواب‌رفتگی در اندام‌ها از علائم رایج این اختلال است و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به مشکلات جدی‌تری در راه رفتن و حتی عملکرد مثانه و روده منجر شود.
لغزش مهره‌ها (اسپوندیلولیستزیس)
در لغزش مهره یا اسپوندیلولیستزیس، یکی از مهره‌ها از موقعیت اصلی خود جابه‌جا شده و به سمت جلو روی مهره پایینی می‌لغزد. این مشکل می‌تواند به دلایل مادرزادی، آسیب‌دیدگی یا ساییدگی شدید ایجاد شود. بیشتر بیماران با درد مداوم و مبهم در ناحیه کمر یا گردن به پزشک مراجعه می‌کنند، که معمولاً با فعالیت‌هایی مثل خم و راست شدن یا حمل اشیای سنگین تشدید می‌شود.
در موارد پیشرفته، این لغزش ممکن است به ریشه‌های عصبی فشار وارد کند و باعث ضعف، گزگز و حتی ناتوانی در حرکت شود. همچنین، محدودیت حرکتی بلندمدت و احساس عدم ثبات در ستون فقرات نیز رایج است و می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
بیشتر بدانید: مزایای شگفت‌انگیز تکنولوژی‌های نوین در ترمیم استخوان
چرا جراحی بسته ستون فقرات بهتر است؟
جراحی بسته ستون فقرات واقعاً مثل یه برگ برنده تو دنیای پزشکی امروزه! بالاخره کیه که دوست داشته باشه بعد از عمل کلی درد بکشه یا مدت‌ها از کار و زندگی عقب بمونه؟ خب با این روش تازه و پیشرفته، خیلی چیزها به نفع بیمار عوض شده:
مزایای فیزیکی
اول از همه، چون برش‌ها کوچیک‌ان و جراح با دستگاه‌های دقیق کار می‌کنه، عضلات و اعصاب اطراف تقریباً سالم می‌مونن. نتیجه‌ش چیه؟ درد بعد از عمل خیلی کمتره و اکثر بیمارا حتی تو همون هفته‌های اول دوباره به روال زندگی‌شون برمی‌گردن. تازه، چون برش کوچیکه، احتمال عفونت و خونریزی هم به شدت کم می‌شه.
مزایای روانی
ولی فقط بحث جسمی نیست! وقتی بدونی قراره یه عمل کم‌دردسر داشته باشی و خبری از استراحت طولانی و نگرانی بابت زخم بزرگ نیست، خیالت راحت‌تره. مخصوصاً واسه جوونا که می‌خوان زودتر برگردن سر کار و درس و زندگی، این موضوع خیلی دلگرم‌کننده‌ست.
مزایای اقتصادی
حتی از نظر اقتصادی هم مقرون به صرفه‌تره؛ بیمار مدت زیادی تو بیمارستان نمی‌مونه و نیاز به مراقبت طولانی‌مدت نداره. خلاصه‌اش اینکه کمتر خرج می‌کنی و زودتر سلامت رو به دست میاری.
ریسک هم دارد؟
اگرچه جراحی بسته ستون فقرات به خاطر برش‌های کوچک و آسیب کمتر، به عنوان یک روش کم‌خطر شناخته می‌شود، اما هیچ عملی کاملاً بدون ریسک نیست. در موارد نادر، ممکن است اعصاب نخاعی در حین جراحی آسیب ببینند یا حتی نتیجه عمل به اندازه‌ای که انتظار می‌رفت، نباشد.
همچنین، هر نوع عمل جراحی می‌تواند منجر به عفونت یا مشکلاتی مانند بازگشت علائم شود، به‌ویژه اگر مراقبت‌های بعد از جراحی به درستی انجام نشود. یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش ریسک، انتخاب یک تیم پزشکی با تجربه و جراح ماهر است.
قبل از جراحی، حتماً با پزشک متخصص ستون فقرات خود درباره تمام جوانب و سوابق سلامتی‌تان صحبت کنید. هرچه پزشک شما با جزئیات وضعیتتان بیشتر آشنا باشد، احتمال بروز خطا کمتر خواهد بود. پس از عمل جراحی، رعایت نکات توصیه‌شده توسط پزشک بسیار مهم است. پیروی از برنامه بهبودی، مصرف صحیح داروها و پرهیز از فعالیتهای غیرمجاز می‌تواند به طور قابل توجهی از بازگشت مشکل یا بروز عوارض جدید جلوگیری کند.
جدول خطرات جراحی بسته ستون فقرات
| خطر احتمالی | توضیح |
|---|---|
| آسیب عصبی | آسیب به اعصاب نخاعی، بی‌حسی یا ضعف عضلات |
| عفونت | بروز عفونت در محل جراحی |
| عدم موفقیت | باقی ماندن یا کم نشدن درد |
| بازگشت مشکل | عود بیماری در صورت رعایت نکردن مراقبت‌ها |
چه کسانی نباید این عمل را انجام دهند؟
خیلی وقت‌ها فکر می‌کنیم جراحی بسته ستون فقرات واسه همه جواب می‌ده و همه می‌تونن خیلی راحت از این روش استفاده کنن؛ ولی واقعیت اینه که بعضیا اصلا گزینه خوبی برای این عمل نیستن و جراح‌ها ترجیح می‌دن سراغ جراحی باز یا حتی درمان‌های دیگه برن. اینو داشته باش:
❌ اگه مشکل ستون فقراتت خیلی جدیه
مثلاً شکستگی شدید داری یا یه تومور بزرگ تو نخاعت پیدا شده، متاسفانه جراحی بسته جواب نمی‌ده. اینجور وقتا لازم می‌شه جراح طور کامل بره سراغ محل آسیب تا بتونه همه چیز رو مدیریت کنه.
❌ اگه بیماری زمینه‌ای داری
فرض کن دیابتت قاطی کرده یا خونت خوب بند نمیاد، جراحی بسته هم ریسک خودش رو داره و ممکنه عفونت یا خونریزی اذیتت کنه. اینجور مواقع معمولا پزشکا رو این روش خیلی ریسک نمی‌کنن.
❌ اگه سنت بالاست و بدن جون نداره
آدمای مسن گاهی بدنشون دیر بهبود پیدا می‌کنه یا شرایط کلی سلامتشون جوریه که شاید عمل بسته زیاد کمکی نکنه یا حتی اذیتشون کنه.
❌ اگه وزنت بالا رفته
چاقی بالا کار جراح رو سخت می‌کنه. هم دیدش کمتر می‌شه هم ممکنه همون برش کوچیک کافی نباشه و موفقیت عمل رو بیاره پایین.
❌ اگه اصلا رعایت نمیکنی
اگه بعد عمل حوصله نداری توصیه‌های پزشکی رو جدی بگیری یا استراحت نکنی و ورزش و سبک زندگی سالم رو رعایت نکنی، احتمال اینکه دوباره دردت برگرده زیاده. خلاصه، خودت باید همکاری کنی!
سوالات متداول
آیا جراحی بسته ستون فقرات درد کمتری دارد؟
بله، این روش به دلیل کمتهاجمی بودن، درد و ناراحتی پس از عمل کمتری نسبت به جراحی باز دارد.
چه مدت زمان برای بهبودی پس از جراحی بسته نیاز است؟
دوره نقاهت جراحی بسته معمولاً کوتاهتر است و بیماران جوان میتوانند طی چند هفته به فعالیتهای عادی خود بازگردند.
آیا جراحی بسته برای همه مشکلات ستون فقرات مناسب است؟
خیر، این روش معمولا برای مشکلات سادهتر مانند فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی مناسب است و برای موارد پیچیدهتر ممکن است جراحی باز توصیه شود.
آیا ممکن است مشکل پس از جراحی بازگردد؟
در برخی موارد، احتمال بازگشت مشکل وجود دارد، اما این امر به نوع بیماری و رعایت مراقبت‌های پس از جراحی وابسته است.
