پارگی مینیسک و رباط صلیبی زانو، راهنمای کامل از تشخیص زانو درد تا درمان

زانو یکی از مهم‌ترین بخش‌های بدن است که نقش کلیدی در انجام فعالیت‌های روزمره دارد. امروزه، بسیاری از افراد دچار زانو درد می‌شوند؛ این مشکل ممکن است بخاطر پارگی مینیسک و رباط صلیبی رخ داده باشد. با آگاهی دقیق از این مشکلات می‌توانید به وضعیت عادی خود بازگردید. ما در این مقاله، به بررسی دلایل مشکلات زانو درد و نحوه تشخیص و درمان آن می‌پردازیم.

✅تایید شده توسط دکتر کامرانی

چرا پارگی مینیسک اتفاق می‌افتد؟

مینیسک زانو بین استخوان ران و ساق پا قرار گرفته و ساختاری غضروفی دارد. این بخش وظایف زیادی بر عهده دارد که از جمله آنها می‌توانیم به کاهش فشار، توزیع وزن و تثبیت مفصل زانو اشاره کنیم. پارگی مینیسک به دلایل بسیاری رخ می‌دهد:

1. حرکات شدید یا ناگهانی

یکی از مهم‌ترین کارهایی که ممکن است باعث پارگی مینیسک زانو شود، حرکات شدید هستند. بسیاری از فوتبالیست‌ها و بسکتبالیست‌ها در هنگام ورزش با این مشکل روبرو می‌شوند.

A torn meniscus can result from any activity that causes you to forcefully twist or rotate your knee, such as aggressive pivoting or sudden stops and turns. Even kneeling, deep squatting or lifting something heavy can sometimes lead to a torn meniscus.

In older adults, degenerative changes of the knee can contribute to a torn meniscus with little or no trauma.

پارگی منیسک می‌تواند ناشی از هر فعالیتی باشد که باعث پیچاندن یا چرخاندن شدید زانو شود، مانند چرخش‌های شدید یا توقف‌ها و چرخش‌های ناگهانی. حتی زانو زدن، چمباتمه زدن عمیق یا بلند کردن چیزی سنگین نیز گاهی اوقات می‌تواند منجر به پارگی منیسک شود.

در بزرگسالان مسن‌تر، تغییرات دژنراتیو زانو می‌تواند با آسیب کم یا بدون آسیب، به پارگی منیسک منجر شود.

mayoclinic.org

2. فعالیت‌های سنگین و فرسایشی

کارگران یا ورزشکاران حرفه‌ای که کارهای سنگین انجام می‌دهند، ممکن است دچار فرسایش و آسیب زانو شوند. همچنین، خم کردن‌های مکرر زانو یا بلند کردن اجسام سنگین روی تسریع این فرآیند اثرگذارند.

3. بروز آسیب‌ در اثر ضربه یا سقوط

پارگی مینیسک زانو در تصادفات یا افتادن‌های شدید نیز به شدت آسیب خواهد دید.

4. تخریب تدریجی غضروف

هر چه سن افزایش یابد، غضروف‌های زانو از جمله مینیسک‌ها نازک‌ و ضعیف می‌شوند. این حالت که آسیب‌های دژنراتیو یا فرسایشی نامیده می‌شود، در افراد مسن شایع است.

5. چاقی و اضافه وزن

خوب است بدانید که چاقی بر روی مفاصل زانو فشار وارد می‌کند، این امر روی فشار مینیسک‌ها نیز اثر دارد و باعث فرسایش آنها می‌شود.

6. ضعف عضلات حمایت‌کننده از زانو

زانو نقش مهمی در حمایت از استخوان‌های اطراف دارد، اما اگر حس می‌کنید عضلاتی مانند چهارسر ران و همسترینگ شما ضعیف شده‌اند، فشار وارد بر مینیسک‌ها در هنگام حرکت افزایش می‌یابد.

7. حرکات اشتباه در ورزش‌هایی با فشار بالا

اگر در هنگام ورزش، جابه‌جایی سریع، چرخش یا توقف ناگهانی انجام داده باشید، احتمال آسیب به مینیسک افزایش می‌یابد. پس توجه کنید قبل از این ورزش‌ها، بدن خود را گرم کنید.

8. عدم مراقبت از آسیب‌های قبلی زانو

اگر در گذشته با آسیب‌های زانو مانند کشیدگی لیگامان، آسیب غضروف یا شکستگی استخوان مواجه شده باشید، احتمال اینکه در حال حاضر نیز به پارگی مینیسک مبتلا شوید، وجود دارد.

چگونه از آسیب‌های ارتوپدی جلوگیری کنیم؟ + نکاتی برای حفظ سلامت استخوان‌ها و مفاصل

انواع پارگی رباط صلیبی (قدامی و خلفی)

پارگی رباط صلیبی یکی از شایع‌ترین آسیب‌های زانو است که شامل پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) و پارگی رباط صلیبی خلفی (PCL) هستند.

رباط صلیبی قدامی در مرکز زانو قرار دارد و وظیفه کنترل حرکات نادرست و ناگهانی زانو را بر عهده خواهد داشت. درد شدید، ورم، ناتوانی در تحمل وزن بر روی زانو و احساس بی‌ثباتی از جمله علائم پارگی آن هستند.

رباط صلیبی خلفی در قسمت پشتی زانو قرار دارد و مسئولیت کنترل حرکات زانو در جهت عقب را بر عهده دارد. پارگی این رباط معمولاً ناشی از ضربه مستقیم به زانو اتفاق می‌افتد و با علائمی نظیر درد در قسمت پشتی زانو، ورم، کاهش دامنه حرکتی زانو همراه است.

جدول مقایسه پارگی‌های رباط صلیبی قدامی و خلفی

چگونه بفهمیم آسیب جدی است؟

گاهی وقتا زانو درد می‌گیره و آدم نمی‌دونه قضیه جدیه یا یه چیز ساده‌اس که با کمی استراحت خوب می‌شه. 🤕 خب، بذار برات چند تا علامت و نشونه رو بگم که اگه اینا رو حس کردی، احتمالاً قضیه جدیه و باید جدی‌تر بهش نگاه کنی:

1. وقتی زانوت قفل می‌کنه! 🔒

اگه زانوت دیگه نمی‌تونه راحت حرکت کنه، یعنی مثلا نمی‌تونی کامل اون رو باز یا خم کنی، دقیقا وقتشه به این فکر کنی که یه مشکلی هست. 🤷‍♂️ این حالت قفل شدن یکی از علائم شایع پارگی مینیسک هست.

2. تورم زیاد توی زانو 🏐

دیدی گاهی یه ضربه کوچیک به زانو می‌خوره و کمی ورم می‌کنه، ولی بعد خوب می‌شه؟ 🤨 اما اگه زانو خیلی ورم کرد، طوری که انگار توپ پینگ‌پونگ زیر پوستت گیر کرده، قطعاً قضیه از یه آسیب ساده جدی‌تره.

3. درد مداوم یا شدید 😣

اگه زانو دردت فقط یه موقع‌هایی که فشار آوردی اذیتت می‌کنه، شاید چیز خاصی نباشه. ولی وقتی درد شدید یا مداومی داری که حتی توی استراحت هم بهتر نمی‌شه، باید بفهمی زانوت داره یه داستان جدی رو بهت می‌گه. 😬

4. صدای “تق” یا “پاپ” موقع آسیب 📢

یادت هست موقعی که زانوت آسیب دید یه صدای بلند ازش شنیدی؟ این صدا معمولاً نشون می‌ده که چیزی توی زانو (مثل رباط یا مینیسک) پاره شده. 😱 اگه شنیدی، حتماً بهش توجه کن.

5. احساس ناپایداری توی زانو 🌀

اگه راه می‌ری و حس می‌کنی زانت داره می‌لرزه یا انگار هر لحظه ممکنه بریزه، 🤔 یعنی رباط‌ها یا غضروف‌ها دیگه اون طور که باید، زانوت رو حمایت نمی‌کنن. این نشونه مهمیه که مسئله جدیه.

6. ضعف شدید توی زانو

حس می‌کنی زانوت یه‌جوری بی‌جون شده و نمی‌تونی بهش اعتماد کنی؟ 🤷‍♂️ این ضعف می‌تونه علامت آسیب داخلی زانو، مثل پارگی رباط صلیبی یا مینیسک، باشه. اگه این حس رو داری، بهتره منتظر نمونی!

7. بند نیامدن درد بعد از چند روز ⏳

اگه زانوت بعد از یکی دو روز استراحت و یخ گذاشتن هنوز درد داره، احتمالا با یه آسیب جدی طرفی. زانوهایی که استراحت رد می‌کنن و همچنان اذیتن، به پزشک نیاز دارن! 🩺

بهترین جراح زانو در تهران چه ویژگی دارد؟

نحوه تشخیص و روش‌های درمان

برای تشخیص آسیب‌های زانو، پزشک هر گونه قفل شدن زانو یا صدای کلیک را بررسی می‌کند و با تست‌هایی مانند مک‌موری، آپلی، بررسی وجود درد در خط مفصلی و جستجوی تورم، محدودیت حرکت و ناپایداری قابل تشخیص است.

همچنین می‌توان از سایر روش‌های عکسبرداری مانند MRI، رادیوگرافی ساده و آرتروسکوپی تشخیصی به تشخیص پارگی مینیسک یا دیگر مشکلات مرتبط با زانو درد پرداخت.

چندین نوع درمان برای آن وجود دارد؛ از نوع جراحی گرفته تا غیر جراحی همگی می‌توانند در درمان این بیماری موثر واقع شوند.

درمان غیرجراحی

انواع درمان‌های غیرجراحی وجود دارد که در درمان پارگی مینیسک و زانو درد موثرند. برای مثال، شما می‌توانید با استراحت، قرار دادن یخ روی بخش آسیب دیده، بالا نگه داشتن و فشردن آن بخش و با استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروییدی، به درمان خانگی پارگی مینیسک اقدام کنید.

فیزیوتراپی نیز برای تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود دامنه حرکتی موثر است. بسیاری از افراد قبل از اینکه به سراغ درمان‌های جراحی بروند، با استفاده از بریس یا زانوبند به درمان آن اقدام می‌کنند.

درمان جراحی

برای درمان جراحی نیز نیز چند راهکار وجود دارد که می‌توانید با آنها به درمان مینیسک زانو بپردازید. برای مثال، با منیسکتومی جزئی که برداشتن بخش آسیب‌دیده مینیسک از طریق آرتروسکوپی است، درمان پارگی مینیسک زانو قابل انجام است.

ترمیم مینیسک (بخیه زدن پارگی در بخش‌های مختلف در افراد جوان‌تر) و پیوند مینیسک (در موارد نادر) به عنوان دیگر روش‌های درمان این بیماری شناخته می‌شوند.

هزینه سلول بنیادی زانو چقدر است ؟

چگونه از این نوع آسیب‌ها پیشگیری کنیم؟

با تمرینات مناسب و حرکات اصلاحی می‌توانید از آسیب‌های مربوط به زانو درد جلوگیری کنید. برای تقویت عضلات اطراف زانو (چهارسر ران و همسترینگ)، چند روش مختلف وجود دارد.

با تمرینات گرم کردن، تعادلی، پلیومتریک و تقویتی می‌توانید خطر آسیب را تا 50 درصد کاهش دهید. بانوان نیز بهتر است که از تمرینات کنترل عصبی-عضلانی و جلوگیری از ولگوس زانو استفاده کنند.

کفش مناسب بپوشید، وزن خود را کنترل کنید، خستگی خود را مدیریت کرده و پس از بازتوانی کامل و بازگشت به فعالیت روزمره، از اقدامات پایین برای پیشگیری از آسیب مجدد استفاده کنید. در ادامه، یک جدول برای شما قرار داده‌ایم که می‌توانید با استفاده از این اقدامات، از آسیب مینیسک و پارگی رباط صلیبی و… پیشگیری کنید:

سوالات متداول